مکتب امام (ره)، الگوی جهانی تعالی و بیداری

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی‌ «آفتاب گچساران» ، امام خمینی (ره) تنها یک رهبر سیاسی نبود؛ بلکه معمار یک مکتب فکری، فرهنگی و تمدنی بود که با تکیه‌بر اسلام ناب محمدی (ص)، نه‌تنها ملت ایران را بیدار ساخت بلکه الهام‌بخش موجی از نهضت‌های مقاومت و آزادی‌خواهی در جهان اسلام شد. حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا صفایی امام جمعه موقت گچساران در گفتگویی تفصیلی با این پایگاه خبری تحلیلی به تبیین ابعاد این مکتب پرداخته است.

آفتاب گچساران: منظور از مکتب امام خمینی (ره) چیست و چه ابعادی را در برمی‌گیرد؟

حجت‌الاسلام صفایی: مکتب امام خمینی (ره) یک منظومه جامع از اندیشه‌ها و آرمان‌هاست که تنها در بُعد سیاسی خلاصه نمی‌شود. این مکتب دربرگیرنده عناصر کلیدی همچون عقلانیت، معنویت، عدالت، مردم‌باوری، استکبارستیزی و اخلاق‌مداری است. حضرت امام (ره) با تکیه‌بر همین اصول، الگویی نوین از حکومت اسلامی را ارائه دادند که توانست به‌عنوان الگوی جایگزین در برابر نظام‌های سکولار، لیبرال یا مارکسیستی مطرح شود؛ بنابراین ایشان با پیوند بین دین و سیاست، تبیین حاکمیت الهی و نفی سلطه‌پذیری، نه‌تنها ساختار سیاسی طاغوتی را کنار زدند، بلکه نظامی نو بر مبنای اسلام ناب محمدی (ص) بنیان گذاشتند. حقیقتاً این مکتب، انسان‌ساز، تحول‌آفرین و تمدن ساز است.

آفتاب گچساران: مهم‌ترین ویژگی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) از نگاه شما چیست؟

حجت‌الاسلام صفایی: تأکید امام راحل بر تشکیل حکومت اسلامی مبتنی بر احکام اسلام ناب، یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های مکتب سیاسی ایشان است. امام بر این باور بودند که اسلام صرفاً یک دین عبادی و فردی نیست، بلکه دینی است با مأموریت اجتماعی و سیاسی. ایشان توانستند این ایده را از سطح تئوری به عمل برسانند و با فروپاشی نظام ستم‌شاهی و تأسیس جمهوری اسلامی ایران، آن را در میدان تجربه نیز پیاده کنند.

آفتاب گچساران: چرا برخی تحلیل‌گران از نسبت میان سیاست و معنویت در نگاه امام سخن می‌گویند؟

حجت‌الاسلام صفایی: امام خمینی (ره) سیاست را در تقابل بااخلاق و معنویت نمی‌دیدند، بلکه معتقد بودند که سیاست باید از سرچشمه عرفان و اخلاق دینی تغذیه شود. به تعبیر رهبر معظم انقلاب، در مکتب سیاسی امام، «معنویت و سیاست درهم‌تنیده‌ شده است». لذا این پیوند، وجه تمایز اساسی امام با سیاست‌مداران مادی‌گراست. امام (ره) حتی در سخت‌ترین شرایط، از معنویت و توکل غافل نشدند و حتی در اوج مبارزه، عرفان و اخلاق را فراموش نکردند. همین رویکرد بود که سیاست‌ورزی ایشان را از دیگران متمایز می‌کرد؛ سیاستی بر پایه تقوا و توسل به ائمه اطهار علیهم‌السلام.

آفتاب گچساران: نقش مردم در مکتب امام (ره) چگونه تبیین می‌شود؟

حجت‌الاسلام صفایی: مردم رکن رکین نظام اسلامی هستند. امام (ره) با اعتقاد به مردم، پس از پیروزی انقلاب، قانون اساسی را به رأی ملت گذاشتند. درجایی که بسیاری از انقلاب‌ها به دیکتاتوری ختم شدند، امام مردم‌سالاری دینی را نهادینه کردند. مشارکت مردمی در همه سطوح تصمیم‌گیری و مشروعیت‌سازی، یکی از ویژگی‌های بی‌نظیر این مکتب است. ایشان می‌فرمودند: «میزان، رأی ملت است»

البته باید توجه داشت که مردم در اندیشه امام راحل جایگاهی رفیع دارند. این سطح از مشارکت و دموکراسی مردمی در جهان بی‌نظیر است. اساس مردم‌سالاری دینی در همین تفکر نهفته است که مردم، پایه و پشتوانه اصلی نظام‌ به شمار می‌روند.

آفتاب گچساران: درباره استکبارستیزی به‌عنوان محور مهم مکتب امام بیشتر توضیح دهید.

حجت‌الاسلام صفایی: استکبارستیزی در نگاه حضرت امام، صرفاً یک شعار سیاسی نبود بلکه یک اصل قرآنی و راهبردی برای حفظ کرامت امت اسلامی است. امام با الهام از آیات قرآنی، از مبارزه انبیاء با فرعون و نمرود و مشرکان مکه، به‌عنوان الگوی مبارزه با استکبار یاد می‌کردند. سیاست خارجی جمهوری اسلامی نیز بر همین اصل بناشده است، نفی سلطه‌گری و حمایت از مستضعفان. به تعبیر امام، «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند»؛ این جمله فقط یک‌سخن نیست، بلکه فلسفه‌ای برای مقاومت و ایستادگی در مقابل قدرت‌های استکباری است.

نکته دیگر اینکه استکبارستیزی، ستون فقرات مکتب سیاسی امام خمینی است. ایشان سلطه را ناشی از سه عامل می‌دانستند، خوی استکباری مستکبران، خودباختگی مستضعفان و وابستگی زمامداران فاسد. امام در برابر استکبار جهانی، به‌ویژه آمریکا، محکم ایستادند و با اعتماد به مردم و تکیه‌بر وعده‌های الهی، هیمنه پوشالی آن‌ها را در منطقه شکستند. این نگاه برخاسته از گفتمان اسلام ناب محمدی (ص) است که به جدایی از طاغوت و ولایت اولیای الهی تأکید دارد.

آفتاب گچساران: پس از ارتحال حضرت امام، استمرار این مکتب چگونه تحقق یافت؟

حجت‌الاسلام صفایی: با هدایت‌های هوشمندانه مقام معظم رهبری، مکتب امام زنده و پویا باقی ماند. رهبر فرزانه انقلاب، ادامه‌دهنده صادق خط امام هستند. شعار «خامنه‌ای، خمینی دیگر است» صرفاً یک عبارت احساسی نیست؛ بلکه واقعیتی عینی است که در سیاست‌گذاری کلان نظام، در حمایت از مظلومان، در مقاومت در برابر نظام سلطه و در اهتمام به عدالت اجتماعی متجلی است.

بدون تردید ولایت‌فقیه یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مکتب امام است. از سال ۵۷ تا ۶۸، امام خمینی (ره) شخصاً این نقش را ایفا کردند و پس از ایشان، حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) با همان روحیه و درایت مسیر ایشان را ادامه دادند. این استمرار، نه‌تنها ضامن ثبات نظام، بلکه رمز اقتدار ایران اسلامی است.

آفتاب گچساران: به چه دلیل عدالت اجتماعی یکی از مؤلفه‌های کلیدی مکتب امام است؟

حجت‌الاسلام صفایی: عدالت اجتماعی در نگاه امام، یک اصل بنیادین بود. ایشان بارها تأکید کردند که مسئولان باید با دوری از اشرافی‌گری، در خدمت مردم و به‌ویژه اقشار محروم باشند. مقام معظم رهبری نیز در تبیین این اصل فرموده‌اند: «پر کردن شکاف طبقاتی، مهم‌ترین و دشوارترین وظیفه مسئولان است.» اگر امروز به دنبال تحقق «ایران قوی» هستیم، بدون عدالت اجتماعی این هدف دست‌نیافتنی است.

آفتاب گچساران: شما از الگوی «ایران قوی» سخن گفتید؛ این الگو بر چه مؤلفه‌هایی استوار است؟

حجت‌الاسلام صفایی: ایران قوی، یعنی کشوری مستقل، مقاوم، مردم‌سالار، پیشرفته و دارای قدرت بازدارندگی. مؤلفه‌های آن شامل تقویت مردم‌سالاری دینی، نقش‌آفرینی فعال مردم، تقویت بنیه دفاعی برای مقابله با دشمنان، رشد علمی، خودکفایی اقتصادی و ارتقاء اخلاق و معنویت است. همه این‌ها در مکتب امام خمینی (ره) ریشه دارد؛ بنابراین ایران قوی، راهبرد مشترک امام راحل و رهبر معظم انقلاب است و جمهوری اسلامی تنها نظامی است که بر اساس مشارکت مردمی شکل‌گرفته و استمرار یافته است و این مهم از عقلانیت مکتب امام نشأت می‌گیرد.

آفتاب گچساران: به نظر شما امروز چه ضرورتی برای تبیین و بازخوانی مکتب امام وجود دارد؟

حجت‌الاسلام صفایی: امروز بیش از هر زمان دیگر نیاز داریم مکتب امام را به نسل جدید معرفی کنیم. در دوره‌ای هستیم که تحریف تاریخ و شخصیت‌های اصیل در دستور کار رسانه‌های دشمن قرار دارد. وظیفه ما جهاد تبیین است و یکی از ارکان آن، معرفی شخصیت بی‌نظیر امام و ابعاد مکتب ایشان است. این کار، نه‌فقط وظیفه روحانیون که وظیفه تمام فرهیختگان و اهالی رسانه است.

مکتب امام زنده است. اگر به وصیت‌نامه سیاسی الهی ایشان رجوع کنیم، متوجه می‌شویم که آن‌یک نقشه راه جامع برای آینده انقلاب است. هر برنامه‌ریز و مدیر انقلابی باید این متن را بارها مطالعه کند. این دستورالعمل‌ها فرازمانی و فرامکانی‌اند.

آفتاب گچساران: سخن پایانی شما؟

حجت‌الاسلام صفایی: مجدداً تأکید می‌کنم که مکتب امام، صرفاً متعلق به گذشته نیست. این مکتب، آینده‌ساز است و نقشه راه تمدن نوین اسلامی را در خود دارد. امام خمینی (ره) با تأسیس نظام اسلامی، پایه‌گذار حرکتی شدند که امروز در شخصیت‌هایی چون شهید سلیمانی، شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید رئیسی و حتی در رهبران مقاومت منطقه مانند سید حسن نصرالله تبلوریافته است. نسل جدید باید این مسیر را با شناخت و باور ادامه دهد.

شناخت شخصیت امام خمینی (ره) برای نسل جوان از واجبات امروز است. در عصر تهاجم فکری و تحریف، جوانان باید با ابعاد گوناگون شخصیت ایشان آشنا شوند. این کار، بخشی از جهاد تبیین است و بی‌تردید، زنده نگه‌داشتن مکتب امام، تضمین بقای انقلاب است.

 انتهای خبر/